Salman Akhtar-“Uzun Bir Kariyerde Oluşturulmuş Açıklayıcı ve Yenilikçi Psikanalitik Katkılar”
Psike İstanbul’un geçtiğimiz Mart ayında düzenlediği etkinlikte Psikanalist Salman Akhtar’ı dinleme fırsatı bulduk. Salman Akhtar; bu konferansta kendi oluşturduğu konseptlerin yanı sıra Freud, Klein, Winnicott gibi kuramcıların çok konuşulan bazı yaygın kavramları (yas, manik savunmalar, gerçek benlik & sahte benlik) hakkındaki görüşlerinden bahsetti.
Örneğin Freud’a göre yas “sonlandığında” kaybedilen nesnenin yerine bir başka nesne, bir “ikame” konur. (“replacement”) Akhtar’a göre ise hiçbir yas tam olarak sonlanmadığı gibi, kaybedilen nesnenin yerine başka bir nesne de konamaz. Bu yeni bir nesne olur, kaybedilen nesnenin ikamesi değil.
Akhtar bunu şu şekilde açıklıyor: “replaced” (yerine geçmek) değil “re-placed”, yani nesne artık zihnin farklı bir yerinde; farklı duygular, dikkat, anılarla var olur. Ancak zihinde, iç dünyada kalmaya devam eder.
Klein “paranoid-şizoid konum” ve “depresif konum”u tanımlamıştı. Genelde “depresif konum” idealize ediliyor, ancak bazı durumlarda özellikle paranoid-şizoid konumun özelliklerine ihtiyaç var.
Hayat sınırlı, ve aslında hayatı anlamlı yapan tam da bu sınırlılık. Manik savunmalar (idealizasyon, inkar, tümgüçlülük), hayatın ve kendiliğin sınırlılığını kabul etmeyi engellemeye yarar. Klein, manik savunmaların hepsini “patolojik” olarak nitelendirmişti.
Akhtar’ın tanımına göreyse bu savunma egonun yaralanan bölümünde, yani sorunun yaşandığı alanda oluyorsa-problemi inkar etmeye, kaçmaya yarıyorsa- patolojiktir. Ancak savunmalar yaralanmanın olduğundan farklı bir alandaysa, aksine sağlıklıdır ve yas tutulmasına alan açar.
#seminer #salmanakhtar #freud #klein #winnicott #psikoloji #psikanaliz
